دکتر علیرضا زالی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در سخنانی با محوریت سلامت معنوی، این حوزه را یکی از ارکان اصلی نظام سلامت معرفی کرد و بر اهمیت گفتمانسازی آن در جامعه تأکید کرد. وی گفت: “سلامت معنوی، نهتنها یک مفهوم نظری، بلکه ابزاری عملی برای ارتقای کیفیت زندگی و بهبود نظام سلامت است.”
دکتر زالی با اشاره به روند جهانی شدن سلامت معنوی اظهار داشت: “این مفهوم در سال ۱۹۸۳ توسط سازمان بهداشت جهانی بهعنوان یکی از ارکان سلامت مطرح شد. ابتدا سلامت معنوی بهعنوان یک گزینه اختیاری در سیاستهای سلامت مطرح بود، اما اکنون به یک الزام راهبردی تبدیل شده است. سلامت معنوی بهعنوان یکی از ابعاد چهارگانه سلامت، ارتباط مستقیم با کیفیت زندگی دارد.”
وی افزود: “سلامت معنوی در آموزههای اسلامی، ریشهای عمیق و گسترده دارد. واژههایی مانند ‘سلامت’ و ‘صحت’ در متون دینی ما فراتر از جنبههای جسمی بوده و تعالی روح و کمال انسان را نیز شامل میشود. پیامبر اسلام (ص) میان سلامت فیزیکی و سلامت معنوی تمایز قائل شدهاند، و این نشاندهنده عمق نگاه دینی ما به این مفهوم است.”
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به پیشرفتهای علمی در زمینه ارتباط سلامت معنوی و مغز اشاره کرد و گفت: “مطالعات اخیر در نوروبیولوژی معنویت نشان داده است که بخشهایی از مغز، از جمله لوب پیشانی و نوکورتکس، تحت تأثیر تمرینات معنوی و مراقبه، عملکرد بهتری دارند. این یافتهها تأثیر مثبت مداخلات معنوی بر کاهش اضطراب، افسردگی و بهبود کیفیت زندگی را نیز تأیید میکنند.”
وی ادامه داد: “هوش معنوی بهعنوان بعد چهارم هوش انسانی، شامل دو جنبه عمودی و افقی است. جنبه عمودی به ارتباط با خدا و معنویت میپردازد و جنبه افقی بر تعاملات بینفردی و ارتباط با دیگران تمرکز دارد.”
دکتر زالی بر لزوم گفتمانسازی سلامت معنوی در نظام سلامت تأکید کرد و گفت: “بیماران در شرایط بحرانی، بهویژه در بیماریهای سخت یا مهلک، نیازمند حمایتهای معنوی هستند. ارائه پیامهای امیدبخش و مبتنی بر معنویت از سوی تیم درمان، میتواند آرامش و امید را به بیماران و خانوادههای آنان منتقل کند. این امر مستلزم آموزش حرفهای مفاهیم سلامت معنوی به کادر درمان است.”
وی همچنین اظهار داشت: “دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بهرهگیری از ظرفیتهای علمی و پژوهشی خود، میتواند پیشرو در گفتمانسازی سلامت معنوی باشد. ما نیازمند تیمهای تحقیقاتی قوی برای بهرهگیری از ذخایر دینی و عرفانی و تلفیق آنها با مفاهیم نوین علمی هستیم.”
در پایان، دکتر زالی خاطرنشان کرد: “سلامت معنوی نهتنها مفهومی نظری، بلکه ابزاری عملی برای ارتقای نظام سلامت است. امیدوارم با تلاشهای جمعی، این حوزه به بخشی جداییناپذیر از سیاستگذاریها و آموزش در نظام سلامت کشور تبدیل شود.”
دیدگاهتان را بنویسید